In een wereld waarin schermen een centrale rol spelen in ons dagelijks leven, worden onze ogen voortdurend belast. Vooral als ouder van een gamende jongere vraag je je wellicht af: wat betekent dit voor de ooggezondheid van mijn kind? Om deze belangrijke vraag te beantwoorden, gingen we in gesprek met Jean-Michel Viaene van Eyecis, expert in ooggezondheid en bijziendheidspreventie, die zijn inzichten deelt vanuit zijn werk met zowel scholen als bedrijven.
Wat doet Eyecis?
Eyecis staat voor Eye Care Integrated Services en richt zich op het bieden van oogzorg waar dat nodig is. Ze werken preventief samen met scholen, bedrijven en ouders om bewustwording te creëren over de impact van schermgebruik op onze ogen. In ons interview benadrukt Jean-Michel: “Er is een enorme onwetendheid over hoe schadelijk overmatig schermgebruik kan zijn voor de ooggezondheid, vooral bij jongeren.”
De meest voorkomende problemen bij de ogen door schermgebruik
Door het digitale tijdpark, hebben we een nieuwe levensstijl ontwikkeld waardoor we meer gebonden zijn aan onze smartphone en soms ook verplicht zijn om schermen te gebruiken op het werk of op school. ’s Avonds gebruiken we vaak een tablet om te lezen of ontspannen we door televisie te kijken. Gevolg we komen al snel aan een gemiddelde van 6-7+ uur schermgebruik per dag. En dit heeft gevolgen op lange termijn voor onze ooggezondheid uiteraard. Niet alleen bij ons, maar ook bij onze kinderen, die hier de laatste tien jaar al van jongs af mee geconfronteerd worden.
Jean-Michel benoemt een aantal veelvoorkomende problemen:
- Droge ogen: Door langdurig staren naar een scherm knipperen we minder vaak, soms wel 50 % minder. Dit kan leiden tot irritatie en, in ernstige gevallen, chronische klachten.
- Hoofdpijn en concentratieverlies: Schermen dwingen onze ogen tot constante inspanning op korte afstand, wat vermoeidheid en hoofdpijn veroorzaakt.
- Bijziendheid (myopie): Jongeren ontwikkelen steeds vaker bijziendheid door te veel schermgebruik en te weinig rustpauzes en tijd buitenshuis.
Hij waarschuwt: “Tegen 2050 zal naar schatting 50 % van de wereldbevolking bijziend zijn, een direct gevolg van onze digitale leefstijl.”
Het risico op hoge bijziendheid en het belang van vroege actie
Uit de DREAM-studie blijkt dat de leeftijd waarop bijziendheid (myopie) begint, een cruciale rol speelt in het risico op hoge bijziendheid op latere leeftijd. Kinderen die vóór hun tiende levensjaar bijziend worden, lopen het hoogste risico, maar ook bij jongeren tussen 10 en 14 jaar is het risico nog steeds significant.
Dit onderstreept het belang van preventieve maatregelen vóór het 14e levensjaar, zoals het beperken van schermtijd en het stimuleren van buitenactiviteiten. Door al vroeg gezonde gewoonten aan te leren, kun je niet alleen de progressie van myopie vertragen, maar ook het risico op ernstige complicaties in de toekomst aanzienlijk verminderen.
Hoe herken je de signalen van een problematische ooggezondheid?
Na een (te) lange sessie gamen of schermgebruik kunnen deze signalen optreden:
- Rode, droge of branderige ogen
- Wazig zicht
- Hoofdpijn
- Moeite om je te concentreren
Deze symptomen kunnen wijzen op overbelasting van de ogen. Het is belangrijk om deze signalen serieus te nemen en, indien nodig, een oogarts te raadplegen.
Wat kunnen ouders doen om de ogen van hun kind gezond te houden?
Jean-Michel deelt enkele eenvoudige, maar effectieve tips om de ogen van je kind gezond te houden:
- Volg de 20-20-2-regel: Elke 20 minuten schermgebruik: kijk 20 seconden in de verte (rustpauze). Zorg dagelijks voor minimaal 2 uur buitenactiviteiten met buitenlicht. Natuurlijk licht helpt het oog zich goed te ontwikkelen.
- Beperk schermtijd:
0-3 jaar: Idealiter geen schermgebruik.
4-5 jaar: Maximaal 1 tot 2 uur per dag.
Vanaf 6 jaar: Schermen worden hier vaak recreatief gebruikt, daarom is het essentieel om op te letten dat gamen en anders schermgebruik niet de overhand krijgt. - Stimuleer buitenactiviteiten:
“Buitenspelen is essentieel voor een gezonde ontwikkeling van het oog”, zegt Jean-Michel. Plan hobby's die je kind stimuleren om naar buiten te gaan, zoals sporten of wandelen. - Ergonomie is belangrijk:
Zorg dat je kind niet te dicht op het scherm zit en gebruik verlichting bij avondgebruik. Schermen in het donker zijn bijzonder belastend voor de ogen. Zet de helderheid van schermen lager en gebruik waar mogelijk een blauwlichtfilter. - Hydratatie voor de ogen:
Lang achter een scherm zitten droogt de ogen uit. Zorg dat je kind regelmatig pauzes neemt en voldoende water drinkt. Kunsttraandruppels kunnen bij klachten tijdelijk verlichting bieden, maar ook dit kan op lange termijn negatieve gevolgen hebben voor het oog. Belangrijk is om bij een branderig gevoel op de ogen, steeds een oogarts te consulteren.
Waarom rust nemen cruciaal is voor de ogen
“Kinderen raken vaak zo gefocust op het scherm dat ze vergeten te knipperen of pauze te nemen”, waarschuwt Jean-Michel. Hierdoor kan niet alleen de ooggezondheid, maar ook de algemene mentale en fysieke gezondheid in gevaar komen. Het stimuleren van bewuste schermpauzes kan helpen om deze negatieve effecten te verminderen.
En gamen in het donker?
Gamen of schermgebruik in een donkere ruimte wordt sterk afgeraden. “Je pupillen vergroten zich in het donker, waardoor er meer blauw licht op je netvlies valt,” legt Jean-Michel uit. Dit kan niet alleen je slaap verstoren, maar op lange termijn ook schade veroorzaken aan je netvlies. Zorg daarom voor voldoende verlichting in de ruimte waar je kind gamet of schermen gebruikt.
Met een paar kleine aanpassingen, zoals het instellen van een blauwlichtfilter en het vermijden van gamen in een volledig donkere kamer, kun je de negatieve effecten op zowel de ogen als de slaap drastisch verminderen.
Conclusie: preventief zorg dragen voor de ogen voor gamers
Het is een veelvoorkomende misvatting dat gamen slecht is voor de ogen. Met goede gewoontes en preventieve zorg kun je ervoor zorgen dat je ooggezondheid behouden blijft tijdens het gamen.
Om de ogen van je kind gezond te houden, zijn deze maatregelen essentieel:
- Volg de 20-20-2-regel: regelmatig pauzes en voldoende tijd buiten.
- Beperk schermtijd, vooral voor jonge kinderen.
- Stimuleer buitenactiviteiten en natuurlijke lichtinval.
- Let op hydratatie en overweeg kunsttraandruppels bij droge ogen en een bezoek bij de oogarts bij klachten als branderige ogen.
- Vermijd schermgebruik in donkere ruimtes.
Door ooggezondheid serieus te nemen, help je je kind niet alleen beter te zien, maar ook beter te presteren op school en in het dagelijks leven. Als GameChangers willen we benadrukken dat een gezonde balans tussen online en offline activiteiten essentieel is. Het is belangrijk om niet alleen aandacht te besteden aan je ooggezondheid, maar ook aan andere aspecten van je welzijn. Door bewuste keuzes te maken en verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen gezondheid, kun je genieten van gaming zonder je zorgen te maken over mogelijke negatieve effecten op je zicht.
Meer informatie vind je op de website van Eyecis. Bekijk ook het volledige interview met Jean-Michel Viaene op ons YouTube-kanaal!
